سرگرم شو

این ۳ چیز را در زندگی هیچ گاه نشکن!

اگر می خواهید سعادت دنیا و آخرت را ازآن خود کنید به توصیه های این مقاله توجه لازم داشته باشید.انشالله برایتان مثمر ثمر واقع شود.
عهد و پیمان(به قول هایتان وفادار باشید!)
مهمترین سرمایه جامعه، اعتماد متقابل افراد اجتماع به یکدیگر است؛ اصولاً آنچه جامعه را از صورت آحاد پراکنده بیرون می آورد و همچون زنجیر به هم پیوند می دهد همین اصل متقابل است، اما زمانی که عهد و پیمان ها شکسته شود دیگر اثری از این سرمایه بزرگ و اعتماد عمومی باقی نخواهد ماند و وحدت ظاهری جامعه به گسیختگی دچار می شود.

متأسفانه امروزه در جامعه اسلامی شاهد این ماجرا هستیم که بسیاری از افراد قول می دهند و به آن عمل نمی نمایند، این دسته وقتی نسبت به انجام وعده خویش تخلف ورزیدند و شرف خود را درمعرض جریحه دار شدن دیدند و جوانمردی خود را خدشه دار ساختند، اکنون عذرهای دروغین می تراشند و گرفتاریهای فراوان را بهانه می کنند و به عذرخواهی پرداخته و بدین ترتیب تلاش می کنند تا تخلف خود را موجه جلوه دهند، در حالی که بیتشر این عذرها موجه نیست.

در سوره نسا و آیه هشت می خوانیم؛ ان الله یأمرکم ان تودوا الامانات الی اهلها و اذا حکمتم بین الناس ان تحکموا بالعدل…خداوند به شما فرمان می دهد که امانت ها را به صاحبانش برگردانید و هنگامی که میان مردم داوری می کنید، به عدالت داوری کنید. برگرداندن امانت به صاحبانش تنها امانت مادی نیست.

جالب اینکه قرآن کریم رستگاری جامعه مومنان را در گرو انجام تعهدات می داند. در اول سوره مومنون می خوانیم؛ قد افلح المۆمنون… و الذینهم لاماناتهم و عهدهم راعون، مۆمنان رستگارند… همچنین آنان که امانات را به صاحبانش برمی گردانند و تعهدات خود را انجام می دهند و قول و قرار را رعایت می کنند.

مۆمنانی که نسبت به وعده ها و عهدها اهمیت قائل هستند مورد تمجید خداوند واقع شده اند.

در قرآن کریم می خوانیم: «مِنَ الْمُۆْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُم مَّن قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن یَنتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا»؛ [احزاب: ۲۳] (از میان مۆمنان افرادی هستند که به پیمانی که با خدا بستند صادقانه عمل کردند، برخی از آنان به شهادت رسیدند و برخی در انتظارند و تغییری در پیمانی که بستند ندادند)

شکستن دل انسان مۆمن که به تعبیر روایات، احترام او از کعبه بیشتر است، دارای آثار وضعی و جانبی فراوانی است و دلی که شکست به سادگی التیام نمی یابد و جبران آن دشوار است
ارتباط
رحم معنای عرفی دارد که «خویشاوندان پدری و مادری» است، هر چند با واسطه باشد. به خویشان از طریق اولاد نیز «رحم» می گویند. بنابراین پدر ، مادر، پدر و مادر بزرگ ها ، برادر ها و خواهرها و اولاد آنان و نوه ها و دایی و عمه و خاله و عموها و فرزندان و نوه ها همه رحم محسوب می شوند.

امام صادق علیه السلام فرمود: “صله رحم پیوند با تمام خویشاوندان است؛ محرم باشند یا نامحرم، با واسطه باشند یا بی واسطه”.

صله رحم یعنی ارتباط دوستی با خویشان ، گرچه با سلام و احوالپرسی و تلفن زدن یا نامه نوشتن. امام صادق علیه السلام فرمود: “صله رحم و نیکی به برادران ایمانی، حساب روز قیامت را آسان می کند و انسان را از گناه باز می دارد. پس با نزدیکان خود صله کنید و به برادران خود نیکی نمایید، هر چند به سلام کردن باشد”.

صله و قطع رحم در مورد خویشان غیر مسلمان نیز جاری است. شخصی به حضرت صادق علیه السلام عرض کرد: بستگان من، دینی غیر دین من دارند. آیا برای ایشان حقّی بر من هست؟ حضرت فرمود: “بلی، حقّ رحم به هیچ وجه ساقط نمی شود. اگر بستگانت بر دین تو بودند، دو حق بر تو داشتند: یکی حقّ رحم و دیگری حق هم دینی”.

قرآن مجید کسانی را که قطع رحم می کنند سزاوار لعن خدا می داند و می فرماید: فَهَل عَسَیتُم اِن تَوَلَّیتُم أن تُفسِدُوا فَی الارض وَ تُقَطِّعُوا اَرحامَکُم اوُلئِکَ الَّذینَ لَعَنَهُمُ اللهُ …[ سوره محمد، ۲۲ و ۲۳]

اگر رویگردان شوید آیا جز این انتظار می رود که در زمین فساد کنید و قطع رحم نمایید؟ آنها کسانی هستند که خداوند از رحمت خویش دورشان ساخته است .

در جای دیگر خداوند متعال کسانی را که عهد او را می شکنند و قطع رحم می کنند زیانکار می شمارد:

اَلَّذینَ یَنقُضوُنَ عَهدَ اللهِ مِن بَعدِ میثاقِهِ وَ یَقطَعُونَ ما اَمَرَ اللهُ بِه اَن یُوصَلَ وَ یُفسِدوُنَ فِی الاَرضِ اوُلئِکَ هُمُ الخاسِروُنَ.[ سوره بقره، ۲۷]
(فاسقان آنها هستند که) پیمان خدا را پس از بستن می شکنند و رشته ای را که خداوند امر به پیوند آن کرده می گسلند و در زمین فساد می کنند. اینها زیانکارند.

شاید برخی تصور کنند که این همه اصرار و تأکید درباره صله رحم مخصوص کسانی است که تمکّن مالی دارند و از ثروت زیادی برخوردارند و می توانند به نزدیکان خود کمک کنند، امّا آنهایی که از نظر مالی در مضیقه اند و توان رسیدگی و مساعدت به دیگران را ندارند صله رحم برایشان لازم نیست. اما این تصور و برداشت نادرست است، زیرا اگر کسی بخواهد صله رحم کند لزومی ندارد که پول و ثروت زیادی داشته باشد تا بتواند وظیفه اش را انجام دهد بلکه چون هدف از صله رحم برقرار کردن ارتباط و پیوند خویشاوندی است .

دین مقدّس اسلام می فرماید این وظیفه را حتی با دادن یک جرعه آب و آزار نرساندن به آنان و نیز سلام کردن به یکدیگر می توانید انجام دهید و از اجر و پاداشی که خدا برای صله رحم مقرر فرموده است بهره ببرید.

رسول گرامی اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود:

صِل رَحِمَکَ وَلَو بِشَربَه مِن ماءٍ وَ أفضَلُ ما یُوصَلُ بِهِ الرَّحِمُ کَفُّ الأَذی عَنهُ.[ بحارالانوار، چاپ بیروت، ج ۷۱، ص ۸۸؛ مشکوه الانوار، ص ۱۶۶]

صله رحم کن گرچه با جرعه ای آب باشد، و بهترین راه برای خدمت خویشان و نزدیکان این است که آنان را اذیت نکنی و به آنها آزار نرسانی.

قطع رحم در ردیف شرک به خدا
مردی از رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ سۆال کرد: مبغوض ترین عمل در پیشگاه خداوند کدام است؟ فرمود: شرک به خدا. گفت: پس از شرک به خدا؟ فرمود: قطع رحم …[ سفینه البحار، ج ۱، ص ۵۱۶]
قاطع رحم از بهشت محروم است

رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: سه گروهند که داخل بهشت نمی شوند: شرابخواران، ساحران، و قطع کنندگان رحم.[خصال صدوق، ج ۱، ص ۱۷۷، حدیث ۲۰۸]

امام صادق علیه السلام فرمود: “صله رحم پیوند با تمام خویشاوندان است؛ محرم باشند یا نامحرم، با واسطه باشند یا بی واسطه”

خلاصه اینکه هر کس مدّعی تخلّق به اخلاق حسنه است باید این مسئله مهمی را که اسلام به آن توجّه فراوان مبذول داشته است جدّی بگیرد که ترک آن موجب فنا و نابودی است.

حذیفه بن منصور می گوید که امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: از حالقه بپرهیزید زیرا مردان را می میراند (و به نابودی می کشاند). عرض کردم: حالقه چیست؟ فرمود: قطع رحم است. [مشکوه الانوار، ص ۱۶۵؛ محجّه البیضاء، ج ۳، ص ۴۳۱٫ آیت الله مهدوی کنی – نقطه های آغازین در اخلاق عملی، ص ۵۴۷]
دل دیگران
عنوان “شکستن دل دیگران” عنوانی کلی است که می تواند بر اثر اتفاقات مختلفی به وجود آید؛ و به همین دلیل نباید به دنبال حکمی کلی در مورد آن، چه در قرآن و چه در روایات بود. به عنوان نمونه، اگر فردی به دلیل نصیحتی مشفقانه به او که در راستای امر به معروف و نهی از منکر انجام شده است، دل شکسته شود، نمی توان دل شکستگی او را نشانی از نامناسب بودن رفتار آمر به معروف و ناهی از منکر دانست، اما در طرف مقابل، موارد بسیاری وجود دارند که به ناحق، باعث دل شکستگی دیگران می شوند.

در حدیث آمده است که خداوند می فرماید: «انا عند المنکسره قلوبهم؛ من همدم قلب های شکسته هستم» یعنی انسان دل شکسته در پیشگاه خداوند دارای جایگاه ویژه ای است و مورد توجه خداوند می باشد و دعا و نفرین انسان دل شکسته خیلی زود اثر می بخشد.

به طور کلی شکستن دل انسان مۆمن که به تعبیر روایات، احترام او از کعبه بیشتر است، دارای آثار وضعی و جانبی فراوانی است و دلی که شکست به سادگی التیام نمی یابد و جبران آن دشوار است.
پس در مرحله اول باید انسان مراقب باشد دل کسی را نشکند و قلبی را جریحه دار نسازد و اگر خدای ناخواسته این اتفاق افتاد باید به سرعت جبران و تلافی کند و دل شکسته را التیام بخشد و آن را به دست آورد و تنها استغفار و آمرزش کافی نیست مگر این که آن فرد از انسان دور باشد و انسان قدرت جبران نداشته باشد که در این صورت علاوه بر استغفار و طلب آمرزش از درگاه الهی باید در حق آن فرد دعای خیر کرد و خیر دنیا و آخرت او را از خداوند درخواست نمود و با این کار انشاءالله قلب او در باطن از شما راضی و خشنود می گردد.

رسول خدا (صلی الله علیه وآله) می فرماید: “هر کس مۆمنی را به ناحق اذیت کند، مثل این است که ده هزار مرتبه مکه معظمه و بیت المعمور را خراب کرده و هزار فرشته مقرب را کشته باشد”.

در جایی فرموده است: “کسی که مۆمنی را بیازارد، گرچه به یک کلمه باشد، روز قیامت محشور میشود، در حالی که بین دو چشمش نوشته شده است: او از رحمت الهی محروم است و مانند کسی است که کعبه و بیت المقدس را ویران کرده باشد و ده هزار فرشته را به قتل رسانده باشد”.

در قرآن کریم آیات بسیاری وجود دارد که به این موارد اشاره نموده و در واقع، به ریشه و دلیل آزرده خاطر شدن دیگران پرداخته و توصیه هایی در این زمینه ارائه فرموده اند که به برخی از آنها اشاره می کنیم:

الف: برخی آنچه از آنها نهی شده است:
مسخره کردن دیگران

اى افراد با ایمان! گروهى از مردان شما گروهی دیگر را مسخره نکنند، شاید آن مسخره‏شدگان بهتر از آنها باشند. و گروهى از زنان شما نیز دیگران را مسخره کند، شاید آن مسخره‏شدگان بهتر از آنها باشند.[ حجرات، ۱۱]
قرآن کریم رستگاری جامعه مومنان را در گرو انجام تعهدات می داند. در اول سوره مومنون می خوانیم؛ قد افلح المۆمنون… و الذینهم لاماناتهم و عهدهم راعون، مۆمنان رستگارند… همچنین آنان که امانات را به صاحبانش برمی گردانند و تعهدات خود را انجام می دهند و قول و قرار را رعایت می کنند
عیب جویی
به عیب جویی از یکدیگر مپردازید.[ همان]
یکدیگر را با نام زشت خواندن
با نام های زشت، یکدیگر را مورد خطاب قرار ندهید.[ همان]
روی از دیگران برگرداندن
با بی اعتنایی از مردم رو مگردان.[ لقمان، ۱۸]

با تکبر و غرور راه رفتن
هنگام راه رفتن، باد نخوت بر گلو مینداز![ همان]
سر از کار دیگران در آوردن و غیبت کردن
به دنبال سردرآوردن از کار دیگران نبوده و غیبت نکنید.[ حجرات، ۱۲]
ب. برخی آنچه بدانها فرمان داده شده است
در زندگی خانوادگی با یکدیگر با خوبی و خوشی رفتار کنید.[ طلاق، ۶]
با مردم به نیکی سخن گویید.[ بقره، ۸۳]
اکنون می توان گفت: اگر به توصیه های یاد شده و نیز دیگر توصیه های قرآنی عمل شود، هیچ فردی به ناحق دل شکسته نخواهد شد.

منابع :

تبیان

مقاله محمدتقی فاضل میبدی

روزنامه اعتماد

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن